Geologiczne unikaty takie jak Bozowskie jaskinie dolomitowe (Bozkovské dolomitové jeskyně), obszary paleontologiczne, mineralogiczne i archeologiczne, bogata flora i fauna zasługują na zwrócenie na nie uwagi i opiekę. Czeski raj jest najstarszą będącą pod ochroną krainą geograficzną w Republice Czeskiej, a od 2005 roku stał się centrum nowego Parku Geograficznego UNESCO.

Czeski raj, wyjątkowo bogata mozaika typów krajoznawczych, fenomenów geologicznych i biotopów powiązanych z sobą przez zabytki historyczne i typową ludową architekturę zajmuje dziś prawie tysiąc czterysta kilometrów kwadratowych i rozpościera się pomiędzy miastami Mladá Boleslav, Jičín, Nová Paka i Semily.